Bomen planten: instructies

Ze zijn schaduwmakers, een onderkomen voor dieren en de "groene long" van onze planeet: zo plant je bomen.

Een man staat in de tuin naast een nieuw geplante boom

Overzicht: een boom planten 

  • In dit artikel leer je hoe je de grond en de boom voorbereidt op de aanplant en hoe je correct plant.

  • Bomen produceren zuurstof en zuiveren de lucht van schadelijke stoffen. Ze vormen een belangrijke leefruimte, leveren voedsel aan veel levende wezens en beschermen de grond tegen uitdroging.

  • Boomkwekerijen verkopen drie soorten bomen: bomen in pot, met kluit en met blootliggende wortels.

  • Houd bij het kiezen van de plaats rekening met de bodemkwaliteit, grootte van de boom en diameter van de kroon. Bewaar ook de nodige afstand tot de perceelsgrens.

  • Na het planten is het belangrijk om de boom veel water te geven en te mulchen.

Waarom is het belangrijk om bomen te planten?

Naast hun decoratieve functie zijn bomen een belangrijke bouwsteen van ons ecosysteem:

Bomen produceren zuurstof, zuiveren de lucht van schadelijke stoffen en nemen koolstofdioxide op die in grote hoeveelheden schadelijk is voor het milieu. Daarom zijn bomen essentieel voor alle levende wezens op aarde en helpen ze om de snelle klimaatverandering tegen te gaan.

Bomen bieden een leefruimte voor dieren en vogels. Veel soorten vinden er voedsel, nestplaatsen en bescherming. Zo zijn bladeren en vruchten zoals bessen of noten een voedingsbron voor mens en dier. Bijen, hommels en andere insecten voeden zich met pollen en nectar van bloeiende bomen.

Bomen zijn aangename schaduwmakers waaronder mens en dier aan de zon kan ontsnappen.

Bomen planten: voorbereiding

Voordat je begint met planten, moet je nadenken over de gewenste boomsoort en waar je de boom wilt planten. Ook de juiste planttijd is cruciaal voor het welzijn en de aangroei van de boom.

De te planten boom kiezen

Over het algemeen bieden boomkwekerijen drie soorten bomen aan:

  • Boom in pot: dit zijn bomen die worden gekweekt in potgrond en grotere plantenpotten, containers genaamd. Ze zijn het hele jaar door verkrijgbaar, ook in volle bloei. Let bij de aankoop op een hoogwaardige kwaliteit en gezonde, fijn vertakte boomwortels. Sommige bomen worden pas voor de verkoop in potten geplant in plaats van erin te groeien en hebben daardoor minder uitgesproken wortelkluiten.

  • Boom met kluit: dit zijn bomen die op het veld worden gekweekt en met kluiten uit de grond worden gehaald. De wortels blijven relatief onbeschadigd en worden in een kluitdoek van jute of kunststof gewikkeld die de aarde bijeenhoudt. Als de doek is gemaakt van jute en niet van kunststof, dan wordt die samen met de boom ingeplant. De jute wordt dan in de grond verteerd. Grotere bomen, groenblijvende bomen en naaldbomen zijn vaak verkrijgbaar met kluit. Ze zijn verkrijgbaar tussen oktober en maart.

  • Boom met blootliggende wortels: deze bomen komen recht van het veld en worden geleverd met blootliggende wortels, dus zonder grond om de wortels heen. Bomen met blootliggende wortels zijn alleen verkrijgbaar in het voorjaar of najaar. In het voorjaar komen de aangeboden bomen uit koelhuizen. Ze zijn dus alleen bladerloos verkrijgbaar. Naaldbomen en groenblijvende bomen zijn niet in deze vorm verkrijgbaar, anders zouden ze in een mum van tijd uitdrogen.

Het beste moment om bomen te planten

Over het algemeen kan je een boom in het voorjaar of najaar planten. In deze seizoenen regent het meer dan in de zomer. De boom krijgt dan voldoende vocht en kan beter groeien. Het is dan buiten ook niet te koud of te warm. Het vroege najaar, ongeveer tussen eind september en begin oktober, is het meest geschikt voor het planten van bomen. De zomergroene bomen hebben hun bladeren al verloren en verdampen geen water. Dit geeft ze voldoende kracht en tijd om te wortelen voordat de winter begint.

Een man knielt in de tuin naast een te planten potboom en bekijkt deze

Geschikte plaats om een boom te planten

De juiste bodemgesteldheid is belangrijk om ervoor te zorgen dat de boom zich thuisvoelt en gezond groeit. Voordat je planten kiest, moet je de grond in je tuin controleren en een gewas zoeken dat geschikt is voor de bodem. In tegenstelling tot kleinere heesterperken is het moeilijk om de bodem onder een boom later te verbeteren en om een boom te verplanten.

GrondsoortBoomsoorten
Droge grond
  • Noorse esdoorn
  • Veldesdoorn
  • Winterlinde
  • Ruwe berk
  • Kersenboom
  • Lariks
  • Zomereik
  • Gewone esdoorn
  • Zomerlinde
  • Notenboom
Kalkgrond
  • Vlinderstruik
  • Goudenregen
  • Gele kornoelje
  • Kornoelje
  • Vlier
  • Weigela
  • Ginkgo
  • Gewone zilverspar
  • Robinia
Leemgrond
  • Winterlinde
  • Gewone magnolia
  • Sierappel
  • Schietwilg
  • Kerspruim
  • Zomereik
  • Populier
  • Liguster
  • Goudenregen
  • Haagbeuk

Bij het kiezen van een plaats moet je ook rekening houden met de uiteindelijke boomgrootte en de kroondiameter. Deze informatie vind je in de plantbeschrijving of in een tuincentrum. Zo kan je van tevoren inschatten hoeveel schaduw de boom zal geven en hoeveel afstand je moet bewaren tot je woning, andere planten of de perceelsgrens. De beste positie voor een kleinere boomsoort bepaal je met behulp van een tak of een lat: neem een tak die zo lang is als de maximale hoogte van de boom en plaats deze loodrecht. Zo kan je je de groei en de hoogte van de boom visueel voorstellen.

Overigens: regelmatig snoeien houdt de boom niet klein, maar in vorm. Plant daarom in kleinere tuinen kleinere boomsoorten, zoals een bolacacia, zuilsierkers of een kleine boom op stam. De grond moet ook onkruidvrij zijn vóór het planten.

Boom bij de perceelsgrens

De minimumafstand tot de perceelsgrens is bepaald in het burenrecht en verschilt per land. De vuistregel is: hoe breder en hoger de boom, hoe groter de afstand tot de buren moet zijn. Informeer je dus goed bij je gemeente voordat je een boom plant.

Het werkmateriaal voor de boomaanplant ligt klaar op het gazon, o.a. de STIHL GTA 26 accusnoeizaag

Potboom planten: instructies

Trek je handschoenen aan, tijd om te planten!

Bijzonderheden bij het planten van bomen met kluit en blootliggende wortels

  • Maak bij het planten van een boom met kluit het doek los, vouw het wijd open en verwijder het indien mogelijk. Doeken van natuurlijke materialen kunnen in het plantgat blijven zitten, waar ze na verloop van tijd worden verteerd. In ieder geval mogen er geen touwen of draden aan de boomstam blijven hangen. Verwijder ook plastic materialen. Na het planten moet de stambasis nog ongeveer een centimeter uit de grond steken.

  • Zet bomen met blootliggende wortels vóór het planten enkele uren in een emmer of bak met water en laat de wortels volop water opnemen. Knip kromme of afgestorven wortels vóór het planten met een snoeischaar af. Vergeet niet: de plant moet in het gat passen zonder dat de wortels buigen en ze mogen niet rechtstreeks in de vaste tuinaarde worden geplant.

Een zelf geplante loofboom met steunpaal in de tuin

Boom opbinden: welke steun is geschikt voor welke boom?

Het type steun hangt af van de groeivorm en grootte van de boom.

Een verticale paal in hoofdwindrichting

Voor welke bomen? Kleinere bomen met blootliggende wortels en op stam en bomen met kleine kluit in een pot (bijv. fruitbomen).
Hoe? Sla de paal eerst in de grond in de hoofdwindrichting en plant dan de boom. De paal mag dicht bij de stam staan.

Een schuine paal

Voor welke bomen? Bomen met een lage kroonaanzet (jonge aanplant of meerstammige bomen), bomen met meerdere scheuten en coniferen.
Hoe? Plaats de paal tegen de hoofdwindrichting in en op voldoende afstand van de kluit. Sla de steun onder een hoek van 45° in de grond. Buig de boom weg ter bescherming en zet de paal nog vaster. Maak de paal korter indien nodig, zodat hij maximaal een handbreedte uitsteekt en bind hem dan vast.

Driepoot (drie palen die met dwarslatten zijn verbonden)

Voor welke bomen? Grote bomen met hoge stam en kluit waarbij de palen niet dicht bij de stam komen zonder de kluit te beschadigen.
Hoe? Plant eerst de boom en zet dan de palen in een driehoek met voldoende afstand tot de stam. Verbind de steunpalen met dwarslatten en bind ze vast aan de boom.