Alles over de tuin op de juiste manier bemesten

Tuinbemesting: aangegeven door de natuur

In de natuur is vegetatie afhankelijk van een vaste biologische cyclus van groei, verval en ontbinding, waarbij elk onderdeel even essentieel is. Als tuiniers die ons eigen buitenrijk creëren, moeten we deze cyclus reproduceren zodat planten kunnen bloeien. Dit vereist wat extra aandacht. In de natuur waar planten niet worden onderhouden, sterft plantaardig materiaal af en valt het op de grond. Micro-organismen in de bodem breken de resten af en geven de voedingsstoffen erin vrij, waardoor de bodem wordt gevoed en verbeterd. In een tuin die door de mens is aangelegd, worden planten geordend, gesnoeid en worden bloemen geplukt en dode bloemen verwijderd, wat betekent dat er minder voedingsstoffen aan de aarde worden toegevoegd. Dit is waar het bemesten of voeden van de tuin een rol speelt: het is simpelweg de toevoeging van essentiële voedingsstoffen die planten nodig hebben om te bloeien.

Je kan de natuur in je tuin nabootsen door compost toe te voegen. Zo creëer je hetzelfde proces dat in de natuur plaatsvindt. Compost is een waardevolle aanvulling voor de bodem, maar om je tuin echt te laten bloeien, moet je ook mest gebruiken, zodat je de specifieke voedingsstoffen toevoegt die je planten nodig hebben om goed te groeien. 

De tuin bemesten: de juiste voeding kiezen

De bemesting moet voldoen aan de behoeften van de planten en moet de specifieke voedingsstoffen leveren die in de bodem van je tuin of plantenbak ontbreekt of snel worden uitgeput. Anders gezegd, als je bodem al rijk is aan voedingsstoffen, kan bemesting meer kwaad dan goed doen, zowel voor je planten als voor het milieu. Vooral overbemesting met meststoffen die een hoog mineraalgehalte bevatten, kan schadelijk zijn, omdat de overtollige stoffen in overbemeste grond naar het grondwater worden afgevoerd en het water verontreinigen. We raden het gebruik van organische meststoffen aan, omdat ze natuurlijke stoffen aan de bodem toevoegen. Industriële minerale meststoffen voegen daarentegen synthetische voedingsstoffen aan de bodem toe en kunnen schadelijk zijn voor het milieu bij een verkeerde toepassing.

Tip: Bodemtesten helpen je bij het kiezen van de juiste voeding.

Er zijn een aantal goede redenen om de bodem in je tuin te analyseren: de analyse vertelt je meer over de toestand van de bodem en geeft inzicht in welke meststoffen je in de toekomst moet gebruiken. Het helpt ook om overbemesting van de bodem te voorkomen, terwijl je tegelijkertijd geld bespaart en het milieu beschermt.

Een bodemanalyse lijkt geavanceerd, maar kan heel eenvoudig worden uitgevoerd. Je kan testkits kopen om de bodem thuis te testen of je kan een monster opsturen voor een deskundige analyse. Je kan online opzoeken welke laboratoria dit kunnen uitvoeren. Het laboratorium stuurt dan de resultaten binnen enkele weken terug en kan je, afhankelijk van het type test, informatie geven over de voedingsstoffen of verontreinigende stoffen in de bodem. Dit helpt je bij de keuze van de juiste mest voor jouw tuin en om overbelasting van voedingsstoffen te voorkomen.  

Tuinbemesting: minerale en organische meststoffen

Minerale meststoffen – ook wel kunstmest genoemd - worden kunstmatig geproduceerd zodat ze verschillende mineralen bevatten. Ze worden vaak in een vloeibare vorm verkocht, maar zijn ook verkrijgbaar in andere vormen, voornamelijk als industrieel geproduceerde zouten. Ze bevatten een hoog gehalte aan voedingsstoffen die onmiddellijk worden afgegeven aan de planten. Hoe zanderiger de bodem waarop ze worden gestrooid, hoe sneller de kunstmest wordt uitgeloogd. Minerale meststoffen vormen een gevaar voor het milieu omdat ze voedingsstoffen uitlogen. 

Organische meststoffen zijn gemaakt van organisch materiaal zoals beendermeel. Zo worden ze beschouwd als een natuurlijke meststof voor je tuin die stikstof en andere voedingsstoffen toevoegt aan de tuinbodem. De stoffen moeten wel eerst worden vrijgegeven door micro-organismen in de grond. Aangezien organische meststoffen biologisch afbreekbaar zijn en niet in water oplossen, geven ze veel trager voedingsstoffen af dan minerale meststoffen. Ze zijn wel milieuvriendelijker, waardoor ze de voorkeur genieten. Een kanttekening: minerale meststoffen zijn prima voor potplanten omdat er dankzij de potten geen meststoffen in de bodem terechtkomen. Potgrond bevat in ieder geval geen micro-organismen die organische meststoffen afbreken.

NPK-meststoffen kunnen zowel minerale als organische stoffen bevatten. De naam verwijst naar de drie voedingsstoffen die in deze mest aanwezig zijn: N staat voor stikstof, P staat voor fosfor en K staat voor kalium. Het kan moeilijk zijn om de juiste dosering te berekenen door het hoge gehalte aan het actieve bestanddeel. De vereiste hoeveelheden voedingsstoffen variëren per plantengroep en worden uitgedrukt in volledige getallen op NPK-meststoffen. Dit betekent dat er het gevaar bestaat dat je te veel van een bepaalde voedingsstof hebt. Met een bodemanalyse is het gemakkelijker om de juiste keuze te maken.

Wanneer kan je best de tuin bemesten?

In het voorjaar begin je met het bemesten van de tuin. Start in maart/april, wanneer planten weer actief groeien. Afhankelijk van het type kunstmest dat je voor de planten gebruikt, kan de bemesting in je tuin zes maanden werkzaam blijven, waarna je de planten opnieuw kunt voeden als je dat wilt. Het is belangrijk om je tuin na augustus niet meer te bemesten: anders zouden de planten vlak vóór de winter nog een groeispurt krijgen en die jonge scheuten zijn erg kwetsbaar voor vorst. Lees meer over tuinieren in de winter in onze gids. 

Onderhoudsbemesting in de zomer

Afhankelijk van de samenstelling van de grond en het type, kan kunstmest je tuin wel zes maanden voeden, maar indien nodig kan je in de zomer nog eens bemesten. Voor planten die veel voeding nodig hebben, zoals rozen, is een tweede bemesting in de zomer juist goed. Als beloning krijg je dan prachtige bloemen.

Let op: Strooi tijdens een hittegolf of droogte geen kunstmest in je tuin. 

Moet ik mijn tuin bemesten in het najaar?

Vanaf het najaar verandert het metabolisme van de plant. Aangezien de natuur in dat seizoen overgaat van groei naar rust, raden we je af om dan te bemesten. Het beste is om te wachten tot de lente.  

Professionele tip van STIHL: Als je vaste planten of andere planten met hoge voedingsbehoeften kweekt, geldt het verrijken van je bodem met compost niet als vervanging van het volledige bemesten van je tuin. Als je compost gebruikt in je tuin, kan je wel de hoeveelheid kunstmest met ongeveer een derde terugschroeven. Dit is een goede optie, omdat je het effect van compost op de bodem moeilijk kan reproduceren: het verbetert de structuur en het vermogen om water vast te houden. Als je zowel compost als mest gebruikt is het de bedoeling om op lange termijn een losse, voedselrijke bodem te hebben.

Tuinbemesting: specifieke behoeften van verschillende planten

Verschillende tuinplanten hebben verschillende bemestingsbehoeften. We hebben wat informatie op een rijtje gezet over welke planten speciale meststof nodig hebben, voor welke planten je universele producten kan gebruiken, en welke planten helemaal geen mest nodig hebben.  

Samenvatting: de tuin bemesten 

• De natuurlijke cyclus vindt niet plaats in tuinen die door de mens zijn aangelegd, aangezien organisch materiaal daar voortdurend wordt verwijderd door te oogsten en te snoeien. De bodem profiteert dan niet van de voedingsstoffen die vrijkomen bij het vergaan van dit organische materiaal.
• Een bodemanalyse geeft inzicht in de samenstelling van je bodem en wordt altijd aangeraden.
• Je kan organische en minerale meststoffen kopen. Deze laatste zijn industrieel geproduceerd en werken snel, maar organische meststoffen zijn beter voor het milieu, voor de bodemstructuur en voor het langdurig voeden van je tuin.  
• De eerste basisbemesting moet in het voorjaar worden uitgevoerd. Misschien wil je in de zomer opnieuw bemesten, maar doe dat nooit tijdens een hittegolf of droogte.
• Overbemeste planten ontwikkelen zachtere weefsels, hebben vaak donkergroene bladeren en zijn zeer gevoelig voor plagen en ziekten.
• Stop vanaf augustus met je tuin te bemesten zodat planten zich kunnen voorbereiden op de winter.