Fruitbomen moeten regelmatig gesnoeid worden. In dit artikel vind je de basisprincipes voor het snoeien van fruitbomen en informatie over het ideale tijdstip.
19.05.2021
Wie een fruitboom in zijn tuin heeft staan, verwacht een rijke oogst. Wij raden je aan om hem regelmatig terug te snoeien opdat hij vele vruchten draagt. Snoeien heeft veel voordelen. Door je fruitboom elk jaar te snoeien wordt hij vitaler, groeit hij beter en krijgt de boomkroon meer licht. Dat heeft een positieve invloed op de kwaliteit van de vruchten, en een goede ventilatie van de kroon zorgt ervoor dat schimmelziekten en plagen geen kans krijgen.
Het is gebruikelijk om een fruitboom terug te snoeien in de winter. De reden hiervoor zijn de groeifases van de fruitboom. In de winter trekt de boom de voedingsstoffen terug naar de wortels, en in het voorjaar vloeien de voedingsstoffen dan naar de takken. Daar stimuleren ze het groeien van nieuwe scheuten. Bovendien genezen de plekken die je wegsnoeit beter als je dat doet op het einde van de winter, vlak voordat de fruitboom uitschiet. Er is minder risico op infectie. Let er evenwel op dat je een fruitboom nooit snoeit als het kouder is dan -4 °C.
Het tijdstip voor de snoei verschilt ook naargelang het soort fruitboom. Bomen met pitvruchten, zoals appel-, peren-, pruimen- en kwetspruimenbomen, snoei je normaal gesproken tussen november en april. Ga met een jonge pitvruchtboom tijdens zijn eerste jaren pas aan de slag einde februari, begin maart. Het jonge hout is nog erg gevoelig voor sterke vrieskou.
Krachtig groeiende fruitbomen die steenvruchten zoals kersen of perziken voortbrengen, vormen een uitzondering. Deze bomen snoei je het best tijdens de warmere seizoenen. Het zorgt ervoor dat deze bomen de juiste grootte behouden, want door het snoeien gaan hun krachtreserves verloren en dat remt de groei af. Deze bomen kan je dus ook tijdens de oogstperiode snoeien. Dat betekent dat je tijdens het snoeien van de takken meteen de vruchten kan oogsten. Een perzikboom kan je zonder problemen snoeien tot in de bloeiperiode tussen april en mei. Snoei een kerselaar het best tussen juni en augustus, na de oogst.
Vermijd snoeibeurten tijdens de broedtijd van (maart-september). Geef de boom in die periode dus alleen een kleine onderhoudsbeurt. Stel het snoeien van de fruitboom uit als er een vogel in broedt.
De mate waarin je de fruitboom terugsnoeit heeft een grote invloed op de komende groei. Hoe meer je terugsnoeit, hoe meer scheuten de boom vormt in de zomer en omgekeerd. Ook de manier waarop je dit doet is belangrijk.
Bij het snoeien van een fruitboom moet je ook rekening houden met de leeftijd van de boom. Wil je een jong boompje in vorm brengen, een volwassen boom in vorm houden en zorgen dat hij gezond blijft, of wil je een oudere boom verjongen? We tonen je de juiste stappen voor elke optie.
Reeds van bij de aanplant kan je ervoor zorgen dat de fruitboom ideale omstandigheden heeft om te groeien. Voer onmiddellijk bij het planten een zogenaamde vormingssnoei uit in de kroon om de groei te stimuleren. Kies naast de hoofdtak drie tot vier gesteltakken uit. Idealiter groeien die in een hoek van 45 graden uit de stam. Alle andere scheuten mag je verwijderen, want de dragende takken volstaan ruimschoots voor de ontwikkeling van de kroon.
Blijf de vormsnoei toepassen tot de kroon de gewenste hoogte heeft. Gemiddeld duurt dat zo’n vijf tot zes jaar. Voor een goede vertakking snoei je de gesteltakken en de verlenging van de stam tot een derde terug. Het doel op lange termijn is een kroon met een piramidevorm en een evenwichtige sapbalans. Hoe volwassener de boom, hoe minder intensief de vormsnoei.
Tot de onderhoudssnoei behoren alle werkzaamheden die gelden voor een volgroeide en regelmatig vruchtdragende sierheester. Het uitdunnen van de boomkroon staat nu centraal. Bij het snoeien van een volwassen fruitboom worden te dicht op elkaar staande scheuten, waterscheuten en steil groeiende scheuten verwijderd. Laat op een fruitboom met een krachtige onderstam toch altijd een paar steile groeiende scheuten staan. De sapdruk moet tenslotte ergens heen kunnen, en twee of drie steile scheuten dienen dan als bliksemafleider voor de sapdruk. Anders ontstaat een zogenaamde heksenbezem met zeer veel dunne takjes. Als er veel waterscheuten zijn, moet je dus alleen de heel dikke en de heel dunne scheuten verwijderen en de middelste laten staan.
Kleinere vruchten en een te dichte kroon wijzen op een vroegtijdige veroudering. Door een oudere fruitboom flink te snoeien kan je hem nieuw leven inblazen. Dun de kroon uit en verwijder takken die dreigen te breken. Om het ontstaan van waterscheuten te vermijden, verdeel je de verjongingssnoei van een oudere fruitboom het best over twee jaar.
Fruitbomen kunnen als leibomen en spalierbomen groeien, bijvoorbeeld in een grote kuip op het terras. Ze zijn slank en hebben weinig plaats nodig, terwijl ze toch veel vruchten dragen. De meeste van dit soort bomen hebben weinig onderhoudssnoei nodig, hoewel je af en toe in de zomer een te lange zijscheut mag wegsnoeien.
Waarop moet ik letten bij het snoeien van een fruitboom? We zetten de belangrijkste tips op een rijtje.
We vatten de verschillende stappen nog eens samen.